SSI x de randen van de aarde: Duiken op de Cocos (Keeling) Eilanden

Adam Moore

Australië en Indonesië behoren tot de meest bijzondere duikbestemmingen ter wereld. Na meer dan 20 maanden de wereldwijde wateren te hebben verkend, kunnen we met een gerust hart zeggen dat dit niet overdreven is. Van deze eersteklas plekken ligt er één dichter bij Indonesië dan Australië, in de uitgestrekte open oceaan. De Cocos (Keeling) Eilanden - bestaande uittwee atollen en 27 kleinere eilanden - stonden hoog op ons expeditieplan vanwege hun unieke locatie op het kruispunt van deze duikgrootmachten. Deze eilanden, op 2.265 kilometer van Indonesië en 2.750 kilometer van Perth, West-Australië, liggen in het hart van de Indische Oceaan en bieden iets waarvan wij dachten dat het zeker van een hoger niveau zou zijn.

De geschiedenis van de Cocos (Keeling) Eilanden verkennen

De Cocos (Keeling) Eilanden waren tot 1826 onbewoond en werden voor het eerst bewoond door de Engelse koopman Alexander Hare, al snel gevolgd door kapitein John Clunies-Ross, die er een bloeiende kokosnootoogst en kopraproductie vestigde. Deze handel hield de eilanden tientallen jaren in stand en liet een complexe erfenis achter, die vandaag de dag nog steeds zichtbaar is in de dichte kokospalmen die het landschap domineren.

In 1955 veranderden de eilanden van Brits bestuur in een officieel Australisch territorium. In 1984 stemden de bewoners van de Cocos Malay, die oorspronkelijk tijdens het plantagetijdperk naar de eilanden waren gebracht, voor volledige integratie met Australië, waarmee de band van de eilanden met de natie werd verstevigd. De Act of Self-Determination van dat jaar voerde Australische loonstandaarden in, waardoor de kokosnootplantage economisch niet meer levensvatbaar was. In 1989 was het commerciële oogsten van kokosnoten volledig gestopt, wat het einde van een tijdperk betekende.

De Cocos (Keeling) Eilanden waren ook een belangrijk gebied tijdens de wereldoorlogen. In de Eerste Wereldoorlog speelde het kabelstation op Direction Island een cruciale rol in de wereldwijde communicatie. Het trok de aandacht van de Duitse kruiser Emden, die uiteindelijk werd vernietigd door HMAS Sydney (1) in een historische zeeslag, wat de eerste overwinning betekende voor de Australische marine.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de eilanden een belangrijke basis voor de geallieerden, met een landingsbaan die in 1944 werd aangelegd ter ondersteuning van operaties in de Indische Oceaan - een landingsbaan die vandaag de dag bijna de hele lengte van de landingsplaats West Island beslaat.

Na de oorlog kwamen de eilanden onder Australisch bestuur, waarbij de nadruk lag op gemeenschapsontwikkeling en integratie. Voor veel Australiërs zijn de eilanden vooral bekend vanwege hun vroegere rol als quarantainecentrum, waar wilde dieren van over de hele wereld via dit uniek gelegen eilandencluster werden gebracht, wat het strategische en geografische belang benadrukt.

Wat maakt de Cocos (Keeling) Eilanden zo bijzonder?

Voor ons expeditieteam is het bewust verkennen van de wereld met de belangrijkste duikstekken in gedachten bedoeld om te zien hoe de tijd en de invloed van de mens enkele van de meest opmerkelijke locaties op aarde hebben gevormd of gespaard. De Cocos (Keeling) Eilanden, met hun reputatie als ecologisch belangrijke bestemming met hoge concentraties aan mariene biodiversiteit, waren voor ons een no-brainer.

Met een oppervlakte van 467.054 vierkante kilometer is het zeereservaat rond de Cocos (Keeling) Eilanden een van de grootste beschermde gebieden ter wereld.

Opgericht in maart 2022 onder de EPBC Act, was dit een cruciale Toevoeging aan het uitgebreide netwerk van 66 mariene parken in Australië. Als onderdeel van een van de grootste mariene beschermingssystemen ter wereld, speelt dit park een vitale rol in het beschermen van unieke habitats en soorten in een regio die steeds meer onder druk van het milieu komt te staan.

Het Cocos Marine Park, dat grenst aan het Pulu Keeling National Park, slaat een brug tussen land en zee en creëert geïntegreerde bescherming voor soorten zoals zeevogels die voor hun overleving afhankelijk zijn van beide omgevingen.

In de wateren vind je een mix van koraalriffen uit de Indische en Stille Oceaan en meer dan 600 vissoorten, waaronder hybride en inheemse soorten die nergens anders op aarde voorkomen.

Het park herbergt ook vitale habitats zoals zeegrasvelden, essentieel voor de genetisch verschillende populatie groene schildpadden, en door koraal gedomineerde buitenriffen met zowel zacht als hard koraal.

LEES MEER: SSI x de randen van de aarde: Ontdek de geheime duikstekken van Vanuatu

Offshore gebieden zijn aangewezen als National Park Zones waar activiteiten zoals vissen en mijnbouw strikt verboden zijn, terwijl de kustwateren Habitat Protection Zones zijn die vissen toestaan maar activiteiten die de zeebodem verstoren beperken. Belangrijke habitats in het park, zoals onderzeese bergen, diepzeevlakten en ruggengraatzones, zijn nog relatief onontgonnen gebied, maar staan erom bekend dat ze diverse zeedieren herbergen, waaronder walvissen, rifhaaien, dolfijnen en diepzeevissen.

Betrokkenheid van de gemeenschap stond centraal bij het ontwerp van het park en benadrukt het belang ervan voor lokale recreatie, cultuur en toerisme. En dan zijn er nog de lagunes, die rijp zijn voor wetenschappelijke ontdekkingen, waardoor het een belangrijke aanwinst is voor het bevorderen van milieueducatie en duurzaam toerisme in deze afgelegen regio.

Veel van de 45 in kaart gebrachte Duikstekken liggen vlakbij de kust van het eiland. Maar het meest opmerkelijke aspect van het duiken hier is misschien wel hoe afgelegen het is.

De Cocos (Keeling) Eilanden geven een nieuwe definitie van afgelegenheid: Hier worden slechts 144 bezoekers per keer toegelaten.

Met slechts 600 inwoners, een mix van Cocos Maleisiërs en Australische overheidsmedewerkers van het vasteland, stralen de eilanden een tijdloze charme uit, alsof ze bevroren zijn in de jaren 1960. Het is een plek waar huisdeuren niet op slot zitten, autosleutels in het contact blijven en de plaatselijke pizzeria op het vliegveld je bestelling eerder kent dan jij. Afgezien van het gevecht met de muggen die af en toe toeslaan terwijl je door de dichte kokospalmen dwaalt, is de grootste zorg op tijd komen voor je duiken met Dieter van Cocos Dive.

Dieter Gerhard, de enige duikoperator op de eilanden en een trotse SSI partner, heeft Cocos de afgelopen 35 jaar zijn thuis genoemd. Zijn grondige kennis van de duikstekken, waarvan hij er vele persoonlijk in kaart heeft gebracht, is ongeëvenaard door iedereen die voet zet op deze eilanden.

Als je bij hem aankomt, voelt het meer alsof je een oude vriend bezoekt dan dat je duiken huurt. Hij heet je welkom in zijn wereld, deelt de rijke geschiedenis van de eilanden zelf en laat je plekken zien waar je versteld van zult staan. Tenminste, dat is wat er met ons gebeurde.

Duiken op de Cocos (Keeling) Eilanden

Maar voor het zover is, is het niet altijd eenvoudig om naar deze eilanden te komen. Het vluchtschema van Perth naar Christmas Island en verder naar Cocos is schandalig beperkt, met slechts twee vertrekken per week op dinsdag en vrijdag. Vertragingen en annuleringen kunnen voorkomen, maar de lokale bevolking, die goed bekend is met de uitdagingen, heeft altijd wel een oplossing.

Het beste advies voor reizigers is om een verblijf van minstens een week tot tien dagen te plannen als buffer tegen mogelijke verstoringen. Het leven op de Cocos (Keeling) Eilanden, inclusief de toegang tot voedsel en voorraden, is sterk afhankelijk van deze vluchten, waardoor de logistiek net zo onvoorspelbaar is als het weer. Tijdens onze reis, die maanden van tevoren was gepland, doken tien dagen voor Kerstmis twee dreigende lagedruksystemen op die alles in de war dreigden te sturen. Ondanks de onzekerheid gingen we door, vastbesloten om deze langverwachte bestemming te bereiken.

Terwijl de storm dichterbij kwam, bleef Dieter voortdurend in contact en gaf ons cruciale updates die we op het vasteland niet kregen. Tegen alle verwachtingen in - en door de timing van de storm - landden we net toen het ergste begon. Bij aankomst werden we begroet door de regen, maar die trok al snel weer weg, zodat er een perfecte periode overbleef voor onberispelijk duiken. Ondertussen verkenden we het eiland met de auto en namen we de regen, charme, geschiedenis en natuurlijk die beroemde vliegveldpizza in ons op, terwijl Dieter ons verhalen vertelde over het verleden van Cocos.

Sinds 2000 is Dieter het hart en de ziel van Cocos Dive, maar pas toen hij in de jaren 90 op de Cocos (Keeling) Eilanden aankwam, realiseerde hij zich dat er daar geen duikinstructie en -infrastructuur was opgezet. Dus bouwde hij het zelf. En sindsdien leidt hij de show.

Dus als Dieter zegt dat het goed of slecht weer is, luisteren de eilandduikers. Toen we groen licht kregen, waren we voorbestemd om er het beste van te maken en koers te zetten naar een aantal ongemarkeerde bestemmingen die hij al lang niet meer had verkend. We zouden lunchen en snorkelen bij de beroemde "Rip Site" - oftewel het drijfkanaal tussen Direction Island en de overblijfselen van Prison Island die ernaast liggen - tijdens onze oppervlakte-interval en daarna weer teruggaan voor meer.

Omringd door minstens tien mantaroggen gedurende 90 minuten achter elkaar, beleefden we een spektakel dat nauwelijks in woorden is uit te drukken.

Ze cirkelden om ons heen met een bijna speelse nieuwsgierigheid, weefden in en uit ingewikkelde paringstreinen, hun bewegingen hypnotiserend en vloeiend. Het ondiepe water bood perfecte helderheid, versterkt door zacht zonlicht en een zachte stroming die de actie levendig hield, waar we ons ook draaiden. Overhead zwevend, terwijl we volledig stil bleven staan, raakten ze ons bijna aan, alsof ze ons voorzichtig welkom wilden heten in hun wereld.

LEES MEER: 6 van de grootste beschermde zeegebieden ter wereld

Driftduiken bij de rip bracht ons langs een koraalrifsysteem dat, althans vanuit ons perspectief, voor bijna 70% bedekt was met koraal. Schildpadden en scholen vis zwermden om ons heen en bevestigden de reputatie van deze unieke duikplek tussen Australië en Indonesië als niets minder dan wereldklasse. De ideale temperatuur van het water zorgde ervoor dat onze keuze voor een wetsuit van 3 mm als de juiste voelde, en het zicht reikte tot een indrukwekkende 30 meter, wat we al een tijdje niet gezien hadden.

Het weer hield lang genoeg stand om ons naar Direction Island te brengen, met uitzicht op het nabijgelegen Home Island, waar het grootste deel van de Cocos Maleisische gemeenschap woont. De weelderig groene en turquoise kleuren van de eilanden werden omlijst door een eindeloze horizon. Het voelde alsof we terug in de tijd waren gestapt naar een echte tropische wildernis, waar overleven leek af te hangen van de eenvoudigste luxe, zoals het plukken van kokosnoten rechtstreeks uit de bomen. Jonge groene kokosnoten verfristen ons met hun zoete water, terwijl de rijpe kokosnoten, vol met dicht, rijk vlees, perfect waren om ons op de been te houden voor meer duiken.

Terwijl we de onderwaterwereld hier obsedeerden en ons met tegenzin opmaakten om te vertrekken, verschoof ons vizier naar het ruige en rauwe Christmas Island, ookwel bekend als de Galapagos van de Indische Oceaan, in een race tegen de klok en het weer om getuige te zijn van de beroemde migratie van de rode krab. Lagedruksystemen doemden op en beloofden meer regen en wind in ons gezichtsveld. Maar niets kon de gloed van onze tijd op de Cocos (Keeling) Eilanden temperen - van de manta-ontmoetingen tot de luchthavenpizza's, het achterlaten van de sleutels in het contact en het duiken naast Dieter, we waren dankbaar dat we überhaupt waren geland.

Als je op zoek bent naar de beste duikmogelijkheden in Australië, dan staan de Cocos (Keeling) Eilanden bovenaan je lijst. Maar timing is alles - weerpatronen, vluchtschema's en ja, zelfs Dieter's vakantieplannen bepalen je kansen om het voor elkaar te krijgen. Maar als je het geluk hebt om alle variabelen op elkaar af te stemmen, zul je duiken in een onderwaterreservaat dat onaangetast voelt door menselijke activiteit, wild en perfect, midden in het hart van de Indische Oceaan.

Klaar om je volgende avontuur te plannen? Neem contact op met Cocos Dive voor meer informatie.

Duiken op de Cocos (Keeling) Eilanden met SSI

-

Andi Cross is SSI-ambassadeur en leidt de expeditie 'Edges of Earth'. Ze belicht verhalen over positieve vooruitgang in de oceaan en hoe je de wereld bewuster kunt verkennen. Om op de hoogte te blijven van de expeditie kun je het team volgen op Instagram, LinkedIn, TikTok, YouTube en hun website.